Uchaguzi nchini Afrika Kusini kwa mara nyingine tena umeangazia jukumu muhimu la sekta ya biashara nchini humo. Tangu kipindi cha mpito cha kidemokrasia mwaka 1994, inaonekana ni makampuni makubwa, ya kimataifa na ya ndani, ambayo huwa yanaibuka juu katika chaguzi. Wanasiasa, wawe wanachama wa ANC au vyama vingine, mara nyingi hujikuta wakilazimika kuafikiana na jumuiya ya wafanyabiashara wanapotaka kuchukua hatua kali kubadilisha hali ya uchumi wa nchi.
Hili lilidhihirika hasa katika uchaguzi wa mwaka huu, ambapo hata viongozi wa kisiasa wanaojulikana kwa kauli kali kama vile Julius Malema, walilazimika kuwahakikishia wawekezaji wa kimataifa kuhusu dhamira yao ya kudumisha mazingira rafiki ya biashara.
Kwa hakika, inaeleweka kwamba wanasiasa wa Afrika Kusini wako makini kuhusu nguvu ya mtaji na masoko. Biashara, ziwe za kigeni au za ndani, zina jukumu muhimu katika uchumi wa nchi, na mara nyingi zina uhusiano mkubwa na nchi za Magharibi, haswa Amerika na Uingereza. Kwa hiyo ni vigumu kwa serikali kuhoji mahusiano haya bila kupata matokeo mabaya kwa uchumi wa nchi.
Hata hivyo, ni muhimu kutambua kwamba utegemezi huu wa kupita kiasi kwenye uwekezaji kutoka nje unaweza pia kupunguza fursa za maendeleo ya kiuchumi. Tukirejelea mfano wa Ufaransa katika miaka ya 1980, tunaweza kuona kwamba nchi hiyo ilipata matatizo ya kiuchumi baada ya kuchaguliwa kwa rais wa kisoshalisti François Mitterrand. Uwekezaji wa kigeni ulipungua na serikali ililazimika kuacha mpango wake wa kiuchumi wa kijamaa kwa ajili ya hatua za kubana matumizi.
Kwa hivyo ni muhimu kwa Afŕika Kusini kutafuta njia za kujikomboa kutoka katika utegemezi wake wa kupita kiasi katika uwekezaji wa nchi za Magharibi. Hii haimaanishi kuangalia mashariki, kama Zimbabwe ilivyofanya na mpango wake wa “Angalia Mashariki”, ambao ulishindwa. Kinyume chake, ni muhimu kuendeleza uchumi imara na wenye nguvu, unaovutia uwekezaji kutoka nje kutokana na imani ya wawekezaji katika uwezo wa soko la ndani.
Hili linaweza kufikiwa kwa kuhimiza uwekezaji wa ndani na kuunda mazingira rafiki ya biashara kwa makampuni makubwa na biashara ndogo na za kati. Ni muhimu pia kuleta mseto wa uchumi ili kupunguza utegemezi zaidi wa sekta ya madini na nishati. Kwa kuwekeza katika sekta kama vile teknolojia, uvumbuzi na utalii, Afrika Kusini inaweza kuvutia uwekezaji kutoka nje kwa kuzingatia fursa halisi na endelevu za ukuaji..
Kwa kumalizia, ikiwa Afrika Kusini inataka kweli kuibuka mshindi kutokana na chaguzi zake, ni muhimu kwamba itafute kupunguza utegemezi wake kwa uwekezaji wa Magharibi. Kwa kuendeleza uchumi imara na wa aina mbalimbali, unaovutia uwekezaji kutokana na matarajio yake ya ukuaji, nchi inaweza kuandaa njia ya mabadiliko ya kweli ya kiuchumi na kijamii.