—-
**Kichwa: Kufafanua jukumu la bunge la kitaifa kwa utawala wa uwazi**
Katika nchi ambayo utawala ni suala kuu, mkanganyiko unaoendelea kuhusu jukumu la bunge la kitaifa unaonekana kutatiza utekelezaji mzuri wa sera na miradi ya maendeleo. Mzozo wa hivi majuzi unaozingira madai ya Seneti ya “kujaza” pendekezo la bajeti ya 2024 kwa mara nyingine tena unaibua haja ya kuelewa vyema majukumu ya kutunga sheria.
Kulingana na mwanakatiba Akintola, bunge la kitaifa halina mamlaka ya kutekeleza miradi, jukumu hili ni la watendaji. Uchunguzi uko wazi: kutojua kwa wapiga kura juu ya tofauti hii ya kimsingi kumefungua njia kwa mazoea mabaya ya kisiasa na kifedha, ambapo maombi ya watu wengi huchanganyikiwa na haki za bunge.
Zaidi ya mijadala tasa juu ya “kujaza”, ni muhimu kusisitiza umuhimu wa elimu ya kina ya uraia kwa wapiga kura. Ni lazima waelewe kwamba jukumu lao si tu kudai upendeleo kutoka kwa wawakilishi wao, bali kudai uwajibikaji na kuhakikisha kwamba bajeti zinatekelezwa ipasavyo.
Ugawaji wa bajeti sio suala maalum, liko ndani ya uwanja wa bunge ambao una mamlaka ya kurekebisha kiasi kilichotolewa na mtendaji. Kwa hiyo ni muhimu kwamba wananchi waelewe mchakato huu na kudai usimamizi wa uwazi wa fedha za umma kutoka kwa wawakilishi.
Badala ya kujiingiza katika mabishano ya kisiasa, ni muhimu kukuza mjadala wenye kujenga kuhusu utawala unaowajibika. Mazungumzo ya wazi na yenye taarifa tu kati ya taasisi mbalimbali na wananchi yanaweza kuhakikisha matumizi bora ya rasilimali na maendeleo kuelekea mfumo wa utawala ulio wazi na wenye ufanisi.
—-
Katika makala hii iliyorejelewa, nimesisitiza haja ya kuondoa sintofahamu zinazohusu majukumu husika ya bunge la taifa na watendaji ili kukuza utawala ulio wazi na uwajibikaji. Pia nilisisitiza umuhimu wa elimu ya uraia kwa wapiga kura ili waweze kuchukua nafasi kubwa zaidi katika kusimamia sera za umma.