Katika eneo lenye machafuko la mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, kundi la waasi, linalojulikana kama M23, linadhibiti eneo lenye faida kubwa la uchimbaji madini. Eneo hili lililopo Rubaya, lina hifadhi ya madini muhimu yanayotumika kutengeneza simu za kisasa na kompyuta. Bintou Keita, mkuu wa ujumbe wa Umoja wa Mataifa nchini DRC, alifichua kuwa M23 inazalisha karibu dola 300,000 kwa mwezi kutokana na uchimbaji huu haramu.
Mzozo wa mashariki mwa DRC ni moja wapo ya muda mrefu na mbaya zaidi katika historia ya hivi karibuni. Zaidi ya makundi 120 yenye silaha yanashindania madaraka, ardhi na rasilimali muhimu za madini, huku wengine wakijaribu kulinda jamii zao. Mapigano haya yamesababisha zaidi ya watu milioni 6 kuyahama makazi yao katika eneo hilo.
Kundi la M23, linaloundwa zaidi na Watutsi, lilijitenga na jeshi la Kongo zaidi ya muongo mmoja uliopita na kuunda kundi la waasi. Mnamo mwaka wa 2012, walianzisha mashambulizi makubwa na kuchukua udhibiti wa mji mkuu wa mkoa wa Goma, karibu na mpaka na Rwanda, mji huo huo ambao wanatishia tena.
Madai kwamba Rwanda inaunga mkono kundi la M23 yamezua hisia kali na kuongeza mvutano kati ya nchi hizo mbili. Rwanda inakanusha kuhusika na uhalifu wa kivita mashariki mwa DRC, lakini ilikiri Februari mwaka jana kuwepo kwa wanajeshi na mifumo ya makombora katika eneo hilo ili kulinda mipaka yake, ili kukabiliana na kuimarishwa kwa vikosi vya Kongo karibu na mpaka.
Mwezi uliopita, wataalam wa Umoja wa Mataifa walikadiria kuwa kati ya wanajeshi 3,000 na 4,000 wa Rwanda wametumwa pamoja na M23 nchini DRC, ikiwakilisha ongezeko kubwa la vita. Mahakama ya kanda ya Afrika Mashariki imefungua kesi kuhusu tuhuma ya DRC dhidi ya Rwanda ya kukiuka mamlaka yake kwa kutuma wanajeshi wake kuwasaidia waasi mashariki mwa nchi hiyo.
Hali hii tata kwa mara nyingine inaangazia changamoto kuu za kiusalama na kisiasa zinazokabili eneo hilo. Pia wanasisitiza umuhimu wa kuweka mifumo ya kimataifa ya kuzuia biashara haramu ya madini na kuunga mkono juhudi za amani na utulivu mashariki mwa DRC.