Historia ya ubinadamu imefumwa na lugha mbalimbali zinazoonyesha utajiri wa kitamaduni na urithi wa mababu wa watu duniani kote. Walakini, katika kimbunga cha utandawazi, lugha zingine ambazo hazizungumzwi hujikuta ziko hatarini, zikitishiwa kutoweka. Kila lugha inayokufa ni kama kitabu cha kipekee ambacho hufungwa milele, ikichukua hadithi, mila na ufahamu wa kina wa historia yetu iliyoshirikiwa.
Katika nyakati zote, tunaona kwa huzuni inayoongezeka kupungua polepole kwa lugha kama vile Chamicuro, inayozungumzwa na watu wasiopungua kumi na mbili nchini Peru. Upendeleo wa vizazi vichanga kwa Kihispania huacha lugha hii ya zamani nyuma, ikikabiliwa na kutoweka kwa karibu licha ya juhudi za uwekaji hati zinazofanywa.
Huko Nepal, Wadumi wanasikika milimani, wakibebwa na sauti za wazee wachache. Hata hivyo, ukuaji wa miji unaoendelea unawasukuma vijana kuelekea kwenye lugha zilizoenea zaidi, na kusahau Dumi, huku makabila ya Ethiopia yakiacha Ongota kwa lugha za jirani zinazotumiwa zaidi, hivyo kulaani urithi huu wa kipekee wa lugha kutoweka.
Jumuiya ndogo kwenye kisiwa cha Kiindonesia ambapo Liki inazungumzwa hatua kwa hatua huchanganyika katika tamaduni zingine, na kuacha nyuma sauti tofauti na maneno ya kipekee. Kadhalika, katika Visiwa vya Solomon, Tanema inasikika kwa karne nyingi, ikibeba hadithi na hekaya za kisiwa hicho, kwa bahati mbaya ikielekea kuzama katika usahaulifu kwa kukosa wazungumzaji wa kuendeleza kumbukumbu yake.
Njerep kutoka Kamerun na Chemehuevi kutoka Merika pia wanaonyesha mapambano ya lugha asilia kuishi katika uso wa ujanibishaji wa lugha wa wakati wetu. Lugha hizi, ambazo zimekita mizizi katika utambulisho na utamaduni wa watu wao, huhatarisha kutoweka katika ukimya, zikichukua pamoja nao maarifa ya thamani ya mababu na mitazamo ya kipekee juu ya ulimwengu.
Kila lugha inayovukiza ni sehemu ya ubinadamu ambayo inafutwa, kipande cha utofauti wetu ambacho kinapotea milele. Kulinda hazina hizi za kiisimu kunamaanisha kuhifadhi kumbukumbu na urithi wa wanadamu wote, ina maana kupinga usanifishaji wa ulimwengu na kusherehekea utajiri wa wingi wa kitamaduni unaotuzunguka.
Kwa hivyo, kukabiliwa na kutoweka kabisa kwa lugha hizi, ni muhimu kuchukua hatua za kuweka kumbukumbu, kuhifadhi na kusambaza maarifa haya muhimu kwa vizazi vijavyo. Kwa sababu katika kila neno, katika kila sauti, hukaa ulimwengu mzima wa maana na hisia, mlango ulio wazi kwa walimwengu waliosahaulika ambao hatuwezi kumudu kupoteza.