Kichwa: Mgogoro kati ya Israel na Hamas katika Mashariki ya Kati: kuongezeka kwa wasiwasi kwa mivutano ya kikanda
Utangulizi:
Mgogoro kati ya Israel na Hamas umekuwa na matokeo mbali zaidi ya mipaka ya wahusika wakuu hawa wawili. Hakika makabiliano ya sasa yamezusha mapigano kati ya wanamgambo wanaoungwa mkono na Iran upande mmoja, na Marekani, Israel na washirika wao kwa upande mwingine. Kuongezeka huku kwa mivutano ya kikanda kumezusha hofu ya mzozo wa moja kwa moja kati ya Iran na Marekani. Makala haya yataangazia hali ya sasa, ikichunguza uwepo wa Iran na washirika wake pamoja na ile ya majeshi ya Marekani, huku ikichambua operesheni za kijeshi zilizofanywa na kambi zote mbili tangu kuanza kwa mzozo wa Israel na Hamas.
Lebanoni:
Huko Lebanon, Hezbollah, inayoungwa mkono na Iran, inachukuliwa kuwa jeshi lenye nguvu zaidi katika Mashariki ya Kati. Kundi hilo limewekwa kwenye mpaka kati ya Israel na Lebanon, limerushiana risasi na Israel tangu kuanza kwa vita huko Gaza. Karibu na Hamas katika Ukanda wa Gaza, Hezbollah ina silaha ambayo ukubwa wake kamili bado haujajulikana, lakini ambayo inakadiriwa kati ya makombora 150,000 na 200,000, pamoja na roketi na kombora. Mamia ya makombora haya yana usahihi mkubwa na nguvu ya uharibifu, kulingana na Taasisi ya Mafunzo ya Usalama wa Kitaifa huko Tel Aviv. Hezbollah inadai kuwa na wapiganaji 100,000, wakiwemo wanajeshi walio hai na askari wa akiba, na inaungwa mkono zaidi na Iran.
Iraqi:
Nchini Iraq, Iran ina ushawishi mkubwa kwa wanamgambo kadhaa wa Kishia wenye uhusiano wa karibu na Jeshi la Walinzi wa Mapinduzi ya Kiislamu (IRGC). Miongoni mwa makundi hayo ni Kataeb Hezbollah, Harakat al-Nujaba na Kata’ib Sayyid al-Shuhada. Baadhi ya makundi haya, kama Kataeb Hezbollah, yanaonekana zaidi kwa mamlaka ya Tehran kuliko serikali ya Baghdad. Inakadiriwa kuwa na hadi wanachama 10,000. Nchi hiyo pia ni nyumbani kwa Shirika la Badr, lililoanzishwa na Jeshi la Walinzi wa Mapinduzi ya Kiislamu, pamoja na Asaib Ahl Al-Haq. Tangu kuanza kwa vita huko Gaza, makundi yanayoungwa mkono na Iran yamefanya mashambulizi kadhaa dhidi ya vikosi vya Marekani nchini Iraq, ambapo Marekani ilijibu kwa mashambulizi ya anga. Hivi majuzi, wanajeshi wa Merika walijeruhiwa katika shambulio la kombora la balestiki kwenye Kambi ya Anga ya Al-Asad nchini Iraq.
Syria:
Nchini Syria, Iran ina uwepo wa moja kwa moja kupitia Kikosi chake cha Quds, kitengo cha wasomi wa Jeshi la Walinzi wa Mapinduzi ya Kiislamu kinachohusika na operesheni za nje ya nchi. Tangu uasi wa 2011, kikosi hiki kimetumwa Syria kusaidia utawala wa Bashar al-Assad. Wanachama wake walihudumu katika vikosi vya jeshi na walipigana pamoja na wanamgambo wanaoungwa mkono na Irani.
Hitimisho :
Mzozo kati ya Israel na Hamas umeenea hadi Mashariki ya Kati, na athari kubwa za kikanda. Iran na Marekani zinahusika moja kwa moja na zimeongeza uwepo wao wa kijeshi katika eneo hilo. Hizbullah ya Lebanon, wanamgambo wa Kishia nchini Iraq na Kikosi cha Quds nchini Syria ni miongoni mwa wahusika wakuu wanaoungwa mkono na Iran. Mvutano unapoongezeka, ni muhimu kufuatilia kwa karibu maendeleo katika eneo hili nyeti. Kuongezeka kwa mzozo wa moja kwa moja kati ya Iran na Merika kunaweza kuwa na matokeo mabaya kwa utulivu wa kikanda.