Takriban mwaka mmoja umepita tangu kutekwa nyara kwa wakaazi wa Israel na makundi ya wapiganaji wa Kipalestina wakiwemo Hamas. Jana, makumi ya jamaa wa mateka walioshikiliwa huko Gaza waliandamana mbele ya makazi ya Waziri Mkuu Benjamin Netanyahu huko Jerusalem. Madai yao yako wazi: kupata makubaliano ya ukombozi na kukomesha vita hivi vinavyoendelea.
Serikali ya Israel inakadiria kuwa karibu mateka 70 kati ya 100 ambao bado wanashikiliwa wanaaminika kuwa hai. Wakati Israel imeorodhesha kuondolewa kwa Hamas, kuachiliwa kwa mateka wote na kurejea salama kwa wakaazi wanaoishi kwenye mpaka na Lebanon kama malengo ya vita, wengine wana shaka kama malengo haya yote yanaweza kufikiwa kwa wakati mmoja.
Wafuasi wa familia za mateka wanahofia kwamba mapigano makali upande wa kaskazini yanaweza kuhatarisha uwezekano wowote wa makubaliano. Hamas ilitangaza jana kuwa kiongozi wake nchini Lebanon ameuawa katika shambulizi la Israel. Kando, Rais wa Marekani Joe Biden alisema atazungumza na Netanyahu.
Hali ni ya wasiwasi na ngumu. Familia za mateka zinapigania kuachiliwa kwa wapendwa wao, wakati serikali ya Israeli inataka kuwalinda raia wake na kufikia malengo yake ya vita. Kutokuwa na uhakika kunatawala, wasiwasi ni mwingi na mazungumzo yanaahidi kuwa magumu.
Ni muhimu kuweka uwiano kati ya uthabiti na diplomasia ili kufikia azimio la amani. Maisha ya mateka yako hatarini, hali kadhalika utulivu wa eneo hilo. Ni muhimu kwamba washikadau wote waonyeshe nia njema na kufanya kazi pamoja ili kupata matokeo chanya kwa mkwamo huu.
Kwa kumalizia, hali ya mateka wanaoshikiliwa huko Gaza ni jambo la dharura linalohitaji kuangaliwa haraka. Maandamano ya familia hizo yanaonyesha dhiki na udharura wa hali hiyo. Ni wakati wa viongozi kuchukua hatua za pamoja kutatua mzozo huu na kuwarudisha mateka nyumbani salama.